PV: Kết quả đã qua là sự nỗ lực cố gắng, không ngừng nêu cao tinh thần trách nhiệm của HĐND tỉnh trong việc thực hiện nhiệm vụ GQKNTC của công dân. Xin đồng chí cho biết một số kinh nghiệm trong công tác này?

UVTT Nguyễn Thanh Tùng: Các yếu tố để đảm bảo thực hiện hiệu quả các hoạt động của Hội đồng nhân dân nói chung và công tác Giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân nói riêng là rất nhiều. Nhìn chung nó là tổng hòa của nhiều hoạt động khác nhau như hoạt động giám sát, tiếp xúc cử tri, theo dõi qua các báo cáo… và tinh thần, thái độ, trách nhiệm của Đại biểu HĐND, người làm công tác giải quyết KNTC từ tỉnh đến các cơ quan chuyên môn, cũng như UBND các cấp. Dưới góc độ trách nhiệm của HĐND tỉnh, là người trực tiếp làm công tác giải quyết khiếu nại tố cáo, tôi xin nêu một số kinh nghiệm chủ yếu như sau:

Một là: Phải thông thạo, bám sát các quy định pháp luật về công tác giải quyết Khiếu nại tố cáo của Hội đồng nhân dân. Đây là yếu tố đầu tiên tác động rất lớn đến hiệu quả công tác giải quyết Khiếu nại tố cáo, bởi các quy định của pháp luật là cơ sở pháp lý cho HĐND thực hiện quyền của mình. Nếu không nắm chắc các quy định cụ thể về thủ tục, trách nhiệm, quyền hạn, chế tài pháp lý.... của các đối tượng liên quan đến hoạt động này thì việc ghi nhận chức năng, nhiệm vụ trong công tác giải quyết Khiếu nại tố cáo của HĐND trong Hiến pháp và Luật cũng chỉ là hình thức. Như vậy, đòi hỏi người làm công tác giải quyết Khiếu nại tố cáo phải nắm vững quy định pháp luật, hiểu biết tình hình, quá trình xử lý, giải quyết của ở địa phương, các ngành hữu quan, biết cách áp dụng đồng bộ các văn bản pháp luật và không ngừng cập nhật các kiến thức pháp luật mới có liên quan.

Hai là: Nâng cao ý thức trách nhiệm của Đại biểu HĐND cũng như củng cố nhân sự của bộ máy hoạt động của Hội đồng nhân dân trong công tác giải quyết Khiếu nại tố cáo. HĐND có đặc điểm là đại biểu HĐND đa số hoạt động theo chế độ kiêm nhiệm nên mặt nào đó ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của HĐND. Để thực hiện tốt chức năng của mình, đặc biệt là thực hiện tốt công tác giải quyết khiếu nại tố cáo, đòi hỏi HĐND phải có một bộ máy làm việc đủ mạnh và năng động. Bởi thực tế cho thấy bất kỳ một cơ quan nào, nếu có tổ chức hợp lý, đồng bộ, đảm bảo về nhân sự sẽ tạo nên guồng máy làm việc nhịp nhàng và mang lại hiệu quả cao.

Ba là: Năng lực, bản lĩnh, trách nhiệm trong thực hiện công tác giải quyết Khiếu nại tố cáo của Thường trực, Đại biểu HĐND và bộ phận tham mưu giúp việc. Suy cho cùng, vấn đề con người là nguồn gốc của mọi vấn đề liên quan đến chất lượng và hiệu quả của các mặt công tác. Do vậy, bên cạnh đảm bảo về mặt số lượng nhân sự, trình độ am hiểu pháp luật, thì cần phải có năng lực, bản lĩnh, trách nhiệm cao khi thực hiện nhiệm vụ giải quyết khiếu nại tố cáo. Bởi người làm công tác này, ngoài việc phải quyết định, công nhận cái đúng, sự phù hợp quy định của pháp luật thì còn phải phát hiện khâu vướng mắc của vấn đề, qua đó đề ra các kiến nghị, những biện pháp hữu hiệu để giải quyết cho công dân, chỉ rõ cái yếu kém, trái pháp luật, thậm chí cái tiêu cực, thiếu tinh thần trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong từng vụ việc khiếu nại tố cáo một cách cụ thể. Phải có cái nhìn sáng suốt và phương pháp làm việc khoa học, hợp lý. Phải có bản lĩnh dám nói thẳng, nói thật, không nể nang né tránh vì lợi ích chính đáng của công dân và của nhà nước, như lời dạy của Bác đối với cán bộ, đảng viên “Dĩ công vi thượng”.

Bốn là: Có chương trình, kế hoạch cụ thể để thực hiện công tác giải quyết Khiếu nại tố cáo, dành thời gian thỏa đáng để nghiên cứu hồ sơ, vụ việc. Hiệu quả của một công việc phụ thuộc rất nhiều quá trình chuẩn bị thực hiện nó. Hơn nữa, công tác giải quyết Khiếu nại tố cáo là một công việc khó khăn và phức tạp bao gồm nhiều khâu, nhiều công đoạn, có quy trình, thủ tục và khống chế về mặt thời gian, đòi hỏi sự cụ thể, chi tiết và nhạy bén, nếu không có kế hoạch cụ thể thì rất dễ rơi vào hình thức, chung chung, nhận đơn thư là chuyển “đá trái banh” cho cơ quan khác... Kế hoạch giải quyết từng vụ việc cần phải có trọng tâm, trọng điểm, nội dung giải quyết cần phải tập trung vào những vấn đề cụ thể, bức xúc mà công dân kiến nghị, yêu cầu. Phải có sự đồng cảm sâu sắc, phải tự đặt mình trong hoàn cảnh của người đi khiếu nại từ đó mới cảm thông và dồn hết tâm huyết, làm hết trách nhiệm nhằm tìm ra biện pháp phù hợp để giúp đỡ, hỗ trợ công dân hiệu quả. Thậm chí khi tiếp nhận có những đơn thư yêu cầu dài hàng chục trang giấy nhưng yêu cầu chỉ mỗi một việc nhỏ là bên bị khiếu nại phải “có lời xin lỗi” bên khiếu nại; lại có những vụ việc hồ sơ có thời gian khiếu nại hàng chục năm, hồ sơ gởi tính bằng ký, đã qua nhiều cấp, nhiều ngành giải quyết nhưng người dân vẫn chưa hài lòng và tiếp tục khiếu nại… do vậy trong mỗi vụ việc thì cần đề ra những phương án, biện pháp cụ thể, kế hoạch và cách thức xử lý cũng có khác nhau.

PV: Phát huy kết quả đạt được đã qua, trong thời gian tới với cương vị là Ủy viên Thường trực, phụ trách trực tiếp công tác GQKNTC của công dân xin đồng chí cho biết một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả của công tác này trong thời gian tới?

UVTT Nguyễn Thanh Tùng: Quan điểm của Đảng và Nhà nước ta đã rất coi trọng việc xây dựng chính quyền dân chủ với mục tiêu lấy dân làm gốc. Do vậy, việc tôn trọng, tiếp thu những ý kiến đóng góp của nhân dân, giải quyết hiệu quả những vấn đề người dân bức xúc, phản ánh, kiến nghị là nhiệm vụ hết sức quan trọng và cấp bách. HĐND tỉnh luôn xác định hoạt động giải quyết khiếu nại tố cáo là trách nhiệm, là nghĩa vụ thường xuyên của người lãnh đạo, quản lý và cơ quan, tổ chức nhà nước. Việc tăng cường hiệu quả trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo là góp phần củng cố niềm tin, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa nhân dân với Đảng và chính quyền.

Khiếu nại, tố cáo là một trong những quyền cơ bản của công dân đã được Hiến pháp ghi nhận. Tại khoản 2, Điều 30, Hiến pháp 2013 quy định “Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền phải tiếp nhận, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Người bị thiệt hại có quyền được bồi thường về vật chất, tinh thần và phục hồi danh dự theo quy định của pháp luật”. Trên cơ sở đó, quyền khiếu nại, tố cáo của công dân đã được cụ thể hóa trong nhiều văn bản pháp luật như Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Phòng, chống tham nhũng, Bộ Luật tố tụng hình sự, Bộ luật hình sự, Bộ luật dân sự, Luật đất đai… Đây chính là những cơ sở pháp lý cần thiết để công dân thực hiện tốt quyền làm chủ và giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước, góp phần làm trong sạch bộ máy nhà nước đồng thời cũng qua đó phát huy dân chủ, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, thể hiện đúng bản chất tốt đẹp của Nhà nước ta - Nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Mới đây Quốc Hội cũng đã ban hành Luật số 42/2013/QH13 về Luật tiếp công dân, Chính phủ ban hành Nghị định số: 64/2014/NĐ-CP ngày 26 tháng 06 năm 2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tiếp công dân “Đơn vị sự nghiệp công lập có liên quan đến việc giải quyết chế độ, chính sách, quyền lợi của công dân, tổ chức phải tổ chức tiếp công dân đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh”... Nhìn chung, về hệ thống văn bản, các quy định pháp luật về giải quyết khiếu nại tố cáo cho công dân thì không thiếu, cái chính là việc triển khai thực hiện phải chấp hành thật nghiêm túc, đề cao tinh thần trách nhiệm, tận tình lắng nghe, hướng dẫn, giúp đỡ công dân. Chính vì thế, trong chương trình công tác năm 2015, Hội đồng nhân dân tỉnh cũng đã nêu rõ nhiệm vụ và giải pháp cho Thường trực, các Ban, các Đại biểu, Văn phòng, bộ phận giúp việc của HĐND tỉnh phải tăng cường, làm tốt, đảm bảo hiệu quả về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo theo đúng trình tự, thủ tục và quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, gắn việc thực hiện nhiệm vụ về giải quyết khiếu nại, tố cáo cho công dân với thực hiện cuộc vận động “học tập làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Thường trực luôn quan tâm chỉ đạo, nhắc nhở các Ban, các vị Đại biểu chuyên trách, Văn phòng, Phòng Dân nguyện, bộ phận tiếp công dân và cán bộ công chức cơ quan phải hết sức chú trọng, làm tốt trong việc tiếp nhận đơn thư, kiến nghị, phản ánh của công dân. Bên cạnh đó, tích cực cải cách thủ tục hành chính, tránh rườm rà, hạch sách, nhất là về thái độ, tác phong khi tiếp công dân phải tận tình, lịch thiệp, nhã nhặn, tới nơi tới chốn, tránh qua loa, chiếu lệ. Còn nhớ trong bài báo “Sao cho được lòng dân” đăng trên Báo Cứu quốc số 65 ra ngày 12/10/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu một câu nói mà tôi hết sức tâm đắc đó là: “Muốn cho dân yên, muốn được lòng dân, việc gì có lợi cho dân phải hết sức làm, việc gì có hại cho dân phải hết sức tránh. Phải chú ý giải quyết hết các vấn đề dầu khó đến đâu mặc lòng, những vấn đề quan hệ tới đời sống nhân dân, phải chấp đơn, phải xử kiện mỗi khi người ta đem đến”.

PV